Khám phá những thách thức và giải pháp cho khả năng tương tác giữa các blockchain
Khả năng tương tác của blockchain là rất quan trọng đối với Web3, nhưng có nhiều thách thức cần vượt qua về công nghệ, bảo mật, chức năng, độ tin cậy và tiêu chuẩn hóa.
Định nghĩa: Vấn đề khả năng tương tác của blockchain là việc không thể kết nối của các mạng lưới blockchain trong việc chia sẻ dữ liệu, chuyển giao token (tức là cầu nối), và thực hiện các giao dịch với nhau.
Thực tế của Web3 là đa chuỗi, nơi hàng trăm đến hàng ngàn blockchain khác nhau cùng tồn tại, mỗi cái đều có các nhà phát hành tài sản, cơ sở người dùng, ứng dụng, và điểm mạnh và yếu công nghệ khác nhau. Phương pháp tiếp cận đa chuỗi đã vượt qua ý tưởng sổ cái thống nhất duy nhất vì nó có khả năng mở rộng, linh hoạt và thực tế hơn với phạm vi rộng lớn của các công nghệ, các bên liên quan và lợi ích liên quan.
Tuy nhiên, để một nền kinh tế đa chuỗi (multi-chain) hoạt động, các blockchain phải có khả năng giao tiếp và chuyển giao tài sản giữa các chuỗi một cách liền mạch, an toàn và đáng tin cậy. Thật không may, khả năng tương tác của blockchain là một vấn đề khó giải quyết, với hơn 2,8 tỷ USD quỹ người dùng đã bị hack do các cầu nối token không an toàn và cơ sở hạ tầng.
Bài viết sau đây sẽ khám phá khả năng tương tác của blockchain, những thách thức chính của nó, và cách mà Cross-Chain Interoperability Protocol (CCIP) thiết lập một tiêu chuẩn ngành mới về bảo mật và đưa ngành công nghiệp tiến gần hơn tới mục tiêu cuối cùng là trở thành một Internet của những Hợp Đồng (Internet of Contracts).
Khả năng tương tác của blockchain là gì?
Khả năng tương tác của blockchain là khả năng của các mạng lưới blockchain khác nhau giao tiếp với nhau bằng cách gửi và nhận tin nhắn và token. Giống như Internet cho phép giao tiếp giữa các máy tính, khả năng tương tác của blockchain cho phép chuyển giao dữ liệu và giá trị giữa các chuỗi.
Nếu không có khả năng tương tác của blockchain, các blockchain giống như những hòn đảo kỹ thuật số nơi người dùng, tài sản và thông tin của họ bị ngắt kết nối khỏi hệ sinh thái Web3 rộng lớn hơn. Do đó, việc thiết lập một tiêu chuẩn khả năng tương tác của blockchain là rất quan trọng để mở khóa toàn bộ tiềm năng của công nghệ blockchain vì nó cho phép một nền kinh tế trên chuỗi được kết nối, tối đa hóa tính thanh khoản, cung cấp quyền truy cập phổ quát cho người dùng và đạt được hiệu quả và hợp tác xuyên chuỗi lớn hơn. Để tìm hiểu thêm, hãy xem blog: Khả Năng Tương Tác của Blockchain là gì?
Những thách thức chính đối với khả năng tương tác của blockchain
Công Nghệ
Do cách mà chúng tạo ra sự đồng thuận, các blockchain không được thiết kế để trực tiếp xác thực trạng thái của tất cả các mạng lưới trên chuỗi khác hoặc các hệ thống ngoài chuỗi tồn tại trên thế giới mà không giới thiệu những thỏa hiệp đáng kể về bảo mật, ổn định hoặc khả năng mở rộng của chuỗi. Hạn chế kết nối này là cơ sở của cả vấn đề oracle và vấn đề khả năng tương tác của blockchain.
Do đó, một giải pháp khả năng tương tác của blockchain phải có khả năng đọc và ghi dữ liệu ở các định dạng khác nhau và diễn giải các cơ chế đồng thuận khác nhau để xác định thông tin quan trọng, chẳng hạn như liệu một giao dịch có được coi là hoàn tất trên một blockchain cụ thể hay không (tức là tính cuối cùng của giao dịch). Nó cũng phải có cách riêng để nhận, xác thực và thực hiện các giao dịch xuyên chuỗi.
Chức Năng
Có nhiều chức năng khác nhau mà một giải pháp cho khả năng tương tác của blockchain có thể được yêu cầu thực hiện, đặc biệt là khả năng chuyển tiếp tin nhắn đi/đến các blockchain khác nhau và chuyển token xuyên chuỗi bằng nhiều cơ chế xử lý token khác nhau. Ngoài ra, còn có các chức năng quan trọng khác mà một giải pháp cho khả năng tương tác của blockchain nên hỗ trợ, chẳng hạn như chuyển giao token có thể lập trình — khả năng chuyển token xuyên chuỗi và sau đó sử dụng các token đó trong một hành động bổ sung trên blockchain đích, tất cả trong một giao dịch duy nhất. Ví dụ, chuyển một tài sản xuyên chuỗi (cross-chain) và gửi nó vào một hợp đồng staking như một phần của giao dịch xuyên chuỗi.
Một giải pháp cho khả năng tương tác của blockchain cũng nên hỗ trợ các dữ liệu của oracle như một cách để kích hoạt các giao dịch xuyên chuỗi tự động dựa trên các sự kiện ngoài đời thực hoặc các sự kiện blockchain khác. Hơn nữa, các khách hàng tổ chức có thể muốn các chức năng bổ sung, chẳng hạn như khả năng lập trình các chính sách tổ chức và tuân thủ khác nhau vào các quy trình xuyên chuỗi của họ hoặc khả năng thực hiện các giao dịch xuyên chuỗi bảo vệ quyền riêng tư.
Bảo Mật
Xác thực dữ liệu và giao dịch là rất quan trọng để ngăn chặn một giao thức xuyên chuỗi bị khai thác. Một trong những thách thức bảo mật chính xuất phát từ việc các blockchain có những khái niệm khác nhau về tính cuối cùng của giao dịch—điểm mà các giao dịch blockchain trong quá khứ được coi là cực kỳ khó hoặc không thể đảo ngược. Do đó, một giải pháp cho khả năng tương tác của blockchain cần phải hiểu các khác biệt trong thiết kế blockchain để đảm bảo đủ thời gian đã trôi qua để tính cuối cùng trên blockchain nguồn trước khi thực hiện hành động trên chuỗi đích.
Một khái niệm bảo mật quan trọng khác là cách mà giải pháp khả năng tương tác của blockchain xác thực các giao dịch hoặc dữ liệu trên blockchain nguồn và chuyển tiếp dữ liệu đến chuỗi đích. Các phương pháp này bao gồm xác thực tập trung (ví dụ: một sàn giao dịch tiền điện tử), xác thực cục bộ (ví dụ: atomic swap), xác thực gốc (ví dụ: zero-knowledge proof), hoặc xác thực bên ngoài (ví dụ: đồng thuận phi tập trung). Các phương pháp bảo mật khác nhau đi kèm với các thỏa hiệp khác nhau. Ví dụ, các giao thức phi tập trung cao có thể cung cấp khả năng chống kiểm duyệt mạnh mẽ với chi phí là sự linh hoạt của nhà phát triển và khôi phục sự cố, trong khi các giao thức tập trung hơn có thể cung cấp ngược lại.
Cuối cùng, từ góc độ bảo mật, điều quan trọng là đánh giá code trên chuỗi và ngoài chuỗi của giao thức và mức độ thử nghiệm của nó về việc trải qua các cuộc kiểm tra bảo mật và chạy an toàn trong việc chạy chính thức. Hơn nữa, việc bảo vệ khóa riêng (private key) là rất quan trọng vì nếu các khóa này bị xâm phạm, chúng có thể trở thành mục tiêu tấn công trong các giải pháp tương tác giữa các blockchain.
Tiêu Chuẩn Hóa
Tương tự như cách TCP/IP tạo ra một tiêu chuẩn duy nhất cho World Wide Web, blockchain cần một tiêu chuẩn duy nhất để cho phép giao tiếp giữa chúng. Bằng cách có một tiêu chuẩn duy nhất so với một loạt các giải pháp khả năng tương tác khác nhau với các mức độ đảm bảo bảo mật khác nhau, tính thanh khoản có thể trở nên thống nhất giữa các chuỗi trong khi các tiêu chuẩn bảo mật và quy trình làm việc cũng trở nên tiêu chuẩn hóa trên các trường hợp sử dụng.
Vai trò của Chainlink trong khả năng tương tác của blockchain
CCIP (Cross-Chain Interoperability Protocol - Giao thức cho khả năng tương tác xuyên chuỗi) là một giải pháp tương tác của các blockchain được cung cấp bởi Chainlink. Nó được thiết kế đặc biệt để giải quyết nhiều thách thức của khả năng tương tác giữa các blockchain.
CCIP là một giao thức truyền tin nhắn tùy ý xuyên chuỗi có thể đọc và ghi dữ liệu từ bất kỳ blockchain công khai hoặc riêng tư nào, cũng như thực hiện nhiều chức năng khác nhau cho các giao dịch xuyên chuỗi, chẳng hạn như cho phép chuyển token thông qua nhiều cơ chế xử lý token khác nhau (ví dụ: lock and mint, burn and mint, lock and unlock) và cho phép người dùng thực hiện các chuyển giao token có thể lập trình. Hơn nữa, CCIP là một phần của nền tảng Chainlink rộng lớn hơn cho phép người dùng và các tổ chức nhận các dịch vụ bổ sung cần thiết để tạo điều kiện cho các giao dịch xuyên chuỗi, chẳng hạn như dữ liệu Giá Trị Tài Sản Ròng (NAV), bằng chứng dự trữ (Proof of Reserves - POR), thông tin giá cả, giải pháp trừu tượng hóa blockchain, và nhiều hơn nữa…
Chainlink CCIP là giải pháp cho khả năng tương tác của blockchain duy nhất đạt được mức độ bảo mật xuyên chuỗi cấp 5, và được cung cấp bởi cùng một đồng thuận phi tập trung đã giúp giao thức Chainlink cho phép hơn 16 nghìn tỷ USD (tính đến 10/2024) giá trị giao dịch trên chuỗi. Nó cũng là giao thức khả năng tương tác xuyên chuỗi duy nhất có một Mạng Quản Lý Rủi Ro (Risk Management Network) độc lập—một mạng lưới phi tập trung riêng biệt hoạt động như một lớp xác thực và phát hiện bất thường thứ cấp. Bạn có thể tìm hiểu thêm về năm cấp độ bảo mật xuyên chuỗi trong video dưới đây:
CCIP đã được sử dụng trên các giao thức DeFi hàng đầu, chẳng hạn như stablecoin GHO của Aave, và một số tổ chức tài chính hàng đầu thế giới, chẳng hạn như DTCC, ANZ, và Swift. Khả năng hỗ trợ một cách an toàn cả DeFi và TradFi là rất quan trọng để thiết lập một tiêu chuẩn hỗ trợ kỷ nguyên tiếp theo của tài chính kỹ thuật số dựa trên tài sản được mã hóa và các dịch vụ tiền tệ và tài chính có thể lập trình. Ngoài ra, còn có các cầu nối token được xây dựng trên CCIP cung cấp giao diện người dùng để người dùng chuyển token và tin nhắn giữa các blockchain thông qua CCIP. Hai giao diện được cung cấp bởi CCIP bao gồm Transporter và XSwap.
Bài viết gốc trên Blog Chainlink: https://blog.chain.link/blockchain-interoperability-challenges/
Dịch và biên tập bởi: AskSock